Niemieckie koncerny zbrojeniowe chcą zaskarżyć rząd federalny

30.01.2019, 23:12
Marian Skwara
Źródło: fxcity.pl

Niemieckie koncerny zbrojeniowe zamierzają zaskarżyć rząd federalny o odszkodowanie w związku z zablokowaniem eksportu broni do Arabii Saudyjskiej. Rząd to uczynił w listopadzie 2018 w reakcji na zamordowanie w Turcji dziennikarza Jamala Khashoggi przez saudyjskich agentów. Według tygodnika Der Spiegel chodzi o kontrakty o wartości około dwóch miliardów euro. Niemcy są jedynym eksporterem broni z krajów UE i NATO, który wprowadzi antysaudyjskie embargo.

Koncern zbrojeniowy Rheinmetall – podał Der Spiegel - w liście do ministerstwa gospodarki zawiadomił, że wystąpi do sądu o odszkodowanie w razie dalszego utrzymywania embarga. Według tej mającej siedzibę w Düsseldorfie spółki, pozew o odszkodowanie jest uzasadniony, ponieważ eksport został zablokowany ze względów politycznych.

Branżowe zrzeszenie przedsiębiorstw przemysłu zbrojeniowego (BDSV) zażądało, aby rząd działając zgodnie z konstytucyjną zasadą zaufania do organów państwa (Vertrauensschutz), zezwolił co najmniej na realizację tych kontraktów, na które już wcześniej wydał zgodę. Dotyczy to, między innymi, czterech systemów radarowych typu „Cobra”, które już zapakowane czekały w porcie na transport drogą morską.

Czwarte miejsce w świecie

Niemcy należą do największych eksporterów uzbrojenia w świecie, są na czwartym miejscu po USA, Rosji i Francji, z 5,8% udziałem w światowym rynku w 2017 r. Jednakże w ostatnich trzech latach niemiecki eksport maleje. Ostatnim rokiem wzrostu był 2015, kiedy sprzedaż osiągnęła rekordową wysokość 7,86 mld euro. W 2018 r. wywóz na który zgodził się rząd zmniejszył się o 22,7% względem roku poprzedniego, wartościowo była to redukcja z 6,242 mld euro do 4,824 mld . Ten spadek w większym stopniu dotyczył krajów spoza NATO i Unii Europejskiej, o 32,8%.

Wspomniane branżowe zrzeszenie BDSV określiło politykę rządu jako „częściowo nieprzewidywalną i niezrozumiałą”. Praktyka niemieckiego rządu w udzielaniu zezwoleń na eksport broni jest bardziej wstrzemięźliwa w porównaniu z innymi krajami NATO, tj. USA, Wielką Brytania i Francją. Żaden z tych krajów nie zareagował tak jak Niemcy na fakt zamordowania Jamala Khashoggi, tj. całkowitym wstrzymaniem eksportu uzbrojenia do Arabii Saudyjskiej, w tym sprzętu na wywóz którego już udzielił zezwolenia, ale jeszcze nie zdążył on opuścić kraju.

Wywóz głównie do krajów poza NATO i UE

Pomimo tego listopadowego zakazu, w roku 2018 Arabia Saudyjska należała do najlepszych klientów niemieckiego przemysłu zbrojeniowego. Ogólna wartość jej dozwolonego eksportu do tego kraju wyniosła 416 mln euro.

W marcu 2018 rząd niemiecki pod naciskiem partii SPD, która stała się koalicyjnym partnerem, postanowił wstrzymać dostawy broni do krajów, które uczestniczą „bezpośrednio” w wojnie w Jemenie. Arabia Saudyjska uczestniczy w koalicji ośmiu krajów, które uczestniczą w walkach z popieranymi przez Iran rebeliantami Huthi. Jednak koalicyjna umowa zostawiła furtkę dla kontraktów, na które rząd już wyraził zgodę. Tych właśnie kontraktów dotyczą ewentualne pozwy o odszkodowanie.

Innymi dużymi klientami poza Arabią Saudyjską są Algieria i Pakistan. W ogóle na kraje trzecie – to jest poza NATO i Unią Europejską – przypada więcej niż połowa dozwolonego eksportu, dokładnie 52% w 2018, ale jest najmniej od 2011 r.

Do tych trzecich krajów należy cały szereg autorytarnych reżimów oskarżanych o łamanie praw człowieka. Partia Zielonych i lewica od dawna ostro krytykuje eksportowanie broni do tych krajów. Za czasów rządów czerwono-zielonego rządu Gerharda Schrödera (SPD) wprowadzono ostre restrykcje w zakresie wywozu broni, a wszystkie późniejsze rządy się tego trzymały. Zieloni chcieliby całkowitego zakazu zbrojeniowego eksportu.

Powrót