Systemy finansowe muszą się dostosować do zmian klimatycznych

• 23.04.2019, 14:41
• Marian Skwara
• Źródło: fxcity.pl

„Ryzyko związane z klimatem jest źródłem ryzyka finansowego. Dlatego też w gestii banków centralnych i organów nadzoru leży zapewnienie odporności systemu finansowego na te ryzyka.”

Szefowie banków centralnych Wielkiej Brytanii i Francji - Mark Carney i France's François Villeroy de Galhau – w opublikowanym 17 kwietnia wspólnym liście ostrzegają przed zagrożeniem dla gospodarek i stabilności finansowej związanymi ze zmianą klimatu. List podpisał także Holender Frank Elderson, który jest przewodniczący organizacji o nazwie Network for Greening the Financial System (NGFS), po polsku Sieci ds. Ekologizacji Systemu Finansowego.

Organizacja ta została utworzona w grudniu 2017 r. Na jest stronie internetowej czytamy, że jest to dobrowolne forum oparte na konsensusie, którego celem jest dzielenie się najlepszymi praktykami, przyczynianie się do rozwoju zarządzania ryzykiem związanym z klimatem i środowiskiem w sektorze finansowym oraz mobilizacja głównego nurtu finansowania w celu wsparcia przejścia na zrównoważoną gospodarkę.

NGFS wydaje zalecenia, które nie są wiążące, ale mają na celu zainspirowanie wszystkich banków centralnych i organów nadzoru finansowego oraz odpowiednich zainteresowanych stron do podjęcia niezbędnych środków w celu wspierania bardziej proekologicznego systemu finansowego.

Założycielami było osiem banków centralnych, obecnie jest to 29 banków centralnych i 5 międzynarodowych instytucji finansowych, w tym Bank Światowy i Bank Rozliczeń Międzynarodowych; a 5 członków ma statut obserwatorów. Z banków centralnych najpoważniejszymi są chiński, brytyjski, niemiecki i francuski. Polski bank jest nieobecny w tym gronie

Konieczność ekologizacji finansów

We wstępie do raportu opublikowanego 19 kwietnia br. czytamy, że „ryzyko związane z klimatem jest źródłem ryzyka finansowego. Dlatego też w gestii banków centralnych i organów nadzoru leży zapewnienie odporności systemu finansowego na te ryzyka.” Mimo że główna odpowiedzialność za powodzenie porozumienia paryskiego spoczywa na rządach, to banki centralne i organy nadzoru powinny kształtować i wypełniać swoją znaczącą rolę w rozwiązywaniu problemów związanych z klimatem w ramach swoich mandatów. Zrozumienie, w jaki sposób zmiany strukturalne wpływają na system finansowy i gospodarkę, jest kluczowe dla wypełnienia tych obowiązków.

Zmiana klimatu wymusi zmiany strukturalne

Zmiana klimatu jest jednym z wielu źródeł zmian strukturalnych wpływających na system finansowy. Ma jednak charakterystyczne cechy, które oznaczają, że należy ją rozpatrywać i zarządzać nią w inny sposób. Obejmują one:

• Dalekosiężny wpływ pod względem powszechności, jak i głębokości. Zmiany klimatyczne wpłyną na wszystkie podmioty gospodarki (gospodarstwa domowe, przedsiębiorstwa, rządy) we wszystkich sektorach i regionach. Ryzyko prawdopodobnie przyjmie formę sprzężenia zwrotnego, a więc naznaczone przez punkty krytyczne, to znaczy nieliniowy rozwój.
• Zmiany są nieuniknione, choć nie pewności co do skali zmian i ich horyzontu czasowego oraz ścieżki rozwoju.
• Zmiany będą nieodwracalne. Są one zdeterminowane przez koncentrację gazów cieplarnianych w atmosferze i obecnie nie ma dojrzałej technologii, która mogłaby odwrócić ten proces. Naukowcy wykazali z dużą dozą pewności, że powyżej pewnego progu zmiany klimatyczne będą miały nieodwracalne konsekwencje na naszej planecie.
• Uzależnienie od obecnych, natychmiastowych działań. Wielkość i charakter przyszłych skutków zostaną określone na podstawie podjętych dzisiaj działań, które muszą zatem podążać wiarygodną i skierowaną w przyszłość ścieżką polityki. Obejmuje to działania rządów, banków centralnych i organów nadzoru, uczestników rynków finansowych, firm i gospodarstw domowych.

Brak wyceny ryzyka w aktywach

Choć dzisiejsze modele makroekonomiczne mogą nie być w stanie dokładnie przewidzieć ekonomicznych i finansowych skutków zmian klimatu, nauka o klimacie nie pozostawia wątpliwości: obecnie potrzebne są działania mające na celu łagodzenie zmian klimatu i dostosowanie się do nich. NGFS zdaje sobie sprawę, że istnieje duże ryzyko, że ryzyko finansowe związane z klimatem nie jest w pełni odzwierciedlone w wycenach aktywów. Istnieje potrzeba zbiorowego przywództwa i globalnie skoordynowanych działań, dlatego rola organizacji międzynarodowych i platform ma kluczowe znaczenie.

NGFS, dobrowolna i oparta na konsensusie koalicja, oferuje sześć zaleceń dla banków centralnych, organów nadzoru, decydentów i instytucji finansowych w celu zwiększenia ich roli w ekologizacji systemu finansowego i zarządzaniu środowiskiem oraz klimatycznym ryzykiem. Zalecenia nie są wiążące i odzwierciedlają najlepsze praktyki określone przez członków NGFS w celu ułatwienia roli sektora finansowego w osiąganiu celów porozumienia paryskiego.

Sześć zaleceń NFGS

Zalecenia nr 1–4 mają na celu zainspirowanie banków centralnych i organów nadzoru - członków NGFS i osób niebędących członkami - do przyjęcia tych najlepszych praktyk w zakresie ich mandatu. Części tych zaleceń mogą mieć również zastosowanie do innych instytucji finansowych.

Zalecenie nr 1: Włączenie zagrożeń związanych z klimatem do monitorowania stabilności finansowej i bezpośredniego nadzoru.

Ważnymi krokami w tym zakresie są:

a) Ocena ryzyka finansowego związanego z klimatem w systemie finansowym poprzez:

• mapowanie kanałów transmisji w systemie finansowym oraz przyjęcie kluczowych wskaźników ryzyka w celu monitorowania zagrożeń;
• prowadzenie ilościowej analizy ryzyka związanego z klimatem w celu oszacowania ryzyka w całym systemie finansowym, przy użyciu spójnego i porównywalnego zestawu scenariuszy opartych na danych, obejmujących szereg różnych możliwych sytuacji w świecie;
• rozważenie, w jaki sposób fizyczne i przejściowe skutki zmian klimatu mogą zostać uwzględnione w prognozowaniu makroekonomicznym i monitorowaniu stabilności finansowej.

b) Włączenie zagrożeń związanych z klimatem do nadzoru ostrożnościowego, w tym:

• Współpraca z firmami finansowymi dla:
• zapewnienie, że ryzyko związane z klimatem jest rozumiane i omawiane na poziomie zarządu, uwzględniane w zarządzaniu ryzykiem i decyzjach inwestycyjnych oraz wbudowane w strategię firm;
• zapewnienie identyfikacji, analizy i, w stosownych przypadkach, zarządzania i raportowania związanych z klimatem ryzyk finansowych.
• Ustalenie kryteriów nadzorczych w celu dostarczenia wskazówek firmom finansowym.

Zalecenie nr 2: Włączenie czynników zrównoważonego rozwoju do zarządzania własnym portfelem.

Uznając różne rozwiązania instytucjonalne w krajach członkowskich, NGFS zachęca banki centralne do dawania przykładu we własnych operacjach. Bez uszczerbku dla ich mandatów i statusu, obejmuje to włączenie czynników zrównoważonego rozwoju do zarządzania niektórymi portfelami (fundusze własne, fundusze emerytalne i rezerwy w możliwym zakresie).

Zalecenie nr 3: uzupełnianie braków danych

NGFS zaleca, aby odpowiednie władze publiczne wymieniały dane istotne dla oceny ryzyka klimatycznego (CRA) i, jeśli to możliwe, udostępniały je publicznie w repozytorium danych. W tym względzie NGFS dostrzega zalety utworzenia wspólnej grupy roboczej z zainteresowanymi stronami, aby uzupełnić istniejące luki w danych.

Zalecenie nr 4: Budowanie świadomości i zrozumienia problemu oraz zachęcanie do udzielania pomocy technicznej i dzielenia się wiedzą.

NGFS zachęca banki centralne, organy nadzoru i instytucje finansowe do budowania wewnętrznych zdolności i do współpracy w ramach swoich instytucji, ze sobą nawzajem i z innymi zainteresowanymi, aby lepiej zrozumieć, w jaki sposób czynniki związane z klimatem przekładają się na ryzyko i szanse finansowe. NGFS zachęca również odpowiednie strony do oferowania pomocy technicznej w celu podniesienia świadomości i budowania potencjału w gospodarkach wschodzących i rozwijających się.

Zalecenia nr 5 i 6 nie wchodzą bezpośrednio w zakres kompetencji banków centralnych i organów nadzoru, ale wskazują działania, które mogą zostać podjęte przez decydentów w celu ułatwienia pracy banków centralnych i organów nadzoru. Części tych zaleceń mogą również dotyczyć sektora prywatnego.

Zalecenie nr 5: Osiągnięcie solidnego i spójnego w skali międzynarodowej wymiany dotyczącego klimatu i środowiska.

NGFS podkreśla znaczenie solidnych i spójnych w skali międzynarodowej ram dotyczących ujawniania informacji na temat klimatu i środowiska. Członkowie NGFS wspólnie deklarują swoje poparcie dla zaleceń grupy zadaniowej ds. Ujawnień finansowych związanych z klimatem (TCFD). NGFS zachęca wszystkie firmy emitujące dług publiczny lub instytucje sektora kapitałowego i finansowego do ujawnienia zgodnie z zaleceniami TCFD. NGFS zaleca, aby decydenci i przełożeni rozważyli dalsze działania mające na celu szersze przyjęcie zaleceń TCFD i opracowanie spójnych na szczeblu międzynarodowym ram ujawniania informacji o środowisku.

Zalecenie nr 6: Wspieranie rozwoju taksonomii działalności gospodarczej.

NGFS zachęca decydentów do zgromadzenia odpowiednich akcjonariuszy i ekspertów w celu opracowania taksonomii, która zwiększy przejrzystość, wokół której działalność gospodarcza (1) przyczynia się do przejścia na gospodarkę ekologiczną i niskoemisyjną oraz (2) jest bardziej wyczulona na klimatyczne i środowiskowe ryzyka.

Taka taksonomia:

• ułatwi instytucjom finansowym identyfikację, ocenę i zarządzanie ryzykiem związanym z klimatem i środowiskiem;
• pomoże w lepszym zrozumieniu potencjalnych różnic w ryzyku między różnymi rodzajami aktywów;
• zmobilizuje kapitał na inwestycje ekologiczne i niskoemisyjne zgodne z porozumieniem paryskim.